38. Fam. Wiersema – Arkema. (Schoolweg 2)
De hier staande boerderij is door de tijden heen eigendom geweest van de familie Wiersema (m.u.v. de hieronder beschreven korte periode Westerdijk).
De stamvader van Oosterwijtwerder tak van de familie Wiersema, dus de vader van Siert Garbrands Wiersema, geb. 1776 (zie hieronder) en van Jan Garbrands Wiersema, geb. 1779 (zie hieronder), was Garbrand Sierts Wyrsema, geboren op 28-04-1737 te Uithuizermeeden en gehuwd op 09-10-1768 (31 jr) te Uithuizermeeden met Wibbina (Wubbina) Jans Allerts , geboren op 26-02-1749 te Usquert (Eppenhuizen?) en overleden op 21-11-1786 (37 jr) te Uithuizermeeden (bg te U.). Het gezin bewoonde boerderij ‘Nieharkemaheerd’ bij Uithuizermeeden. Landbouwer Garbrand S. Wyrsema was kerkvoogd te Uithuizermeeden en is overleden op 03-02-1803 te Uithuizermeeden (bg te U.).
In het familiewapen van de familie Wiersema staat een moederpelikaan, die haar drie jongen voedt met haar eigen bloed. Ditzelfde tafereel komt voor in het wapen van de stad Appingedam.
In 1805 werd de op 19-01-1779 te Uithuizermeeden geboren Jan Garbrands Wiersema eigenaar van deze boerderij. Hij is op 17-08-1802 (23 jr) gehuwd met Grietje Pieters Vos (18 jr), geboren op 17-01-1784 te Oosterwijtwerd en overleden op 25-11-1850 (66 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O.).
Zij kochten de boerderij in 1805 van haar ouders Pieter Boukes Vos (van Holwierde), in 1777 gehuwd met Trijntje Jakobs Doornbos (van Oosterwijtwerd).
Landbouwer Jan G. was kerkvoogd van de Hervormde Gemeente van Oosterwijtwerd, toen het orgel in de kerk (zie 24) werd geplaatst. Hij is overleden op 06-01-1846 (66 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O.).
De oudste zoon van Jan G. en Grietje P. was Garbrand Jans Wiersema, geboren in 14-03-1803 te Oosterwijtwerd. Hij nam de boerderij over van zijn vader. Hij is gehuwd op 07-07-1826 (23 jr) te ’t Zandt met Martje Bernardus Dijkhuizen (23 jr), geboren op 14-04-1803 te Oosterwijtwerd (zie 22) en overleden op 18-02-1861 (57 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O.). Landbouwer Garbrand J. is overleden op 11-05-1849 (46 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O.).
In 1852 werd de boerderij eigendom van Nijsina Garbrands Wiersema, geboren op 17-11-1828 te Oosterwijtwerd, dochter van Garbrand J. en Martje B.. . Nijsina is op 21-12-1848 gehuwd met Melle Tonnis Doornbos.
De volgende eigenaar was de zoon van Garbrand J. en Martje B., Jan Garbrands Wiersema, geboren op 04-12-1835 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 26-02-1857 (22 jr) te Uithuizermeeden met Grietje Derks Huizinga (20 jr), geboren op 17-11-1836 te Oosternieland en overleden op 09-11-1880 (43 jr) te Wirdum.
Na het overlijden van Grietje D. is Jan G. gehuwd op 17-03-1892 (56 jr) te Loppersum met Fenje Wieringa, geboren op 30-01-1853 te Wirdum.
Jan G. is overleden op 26-05-1907 (71 jr) te Wirdum (bg te W.).
Fenje is overleden op 11-06-1923 (70 jr) (bg te Wirdum).
De jongste dochter van Garbrand J en Martje B. was Renske Garbrands Wiersema, geboren op 04-05-1838 te Oosterwijtwerd (zie 22).
De periode Westerdijk:
Het echtpaar Jan Garbrands Wiersema en Grietje Derks Huizinga (zie hierboven) verkoopt de boerderij in 1861 aan Jan Berends Westerdijk, geboren op 02-07-1837 te Uithuizermeeden (overleden op 03-06-1885 (48 jr) te Groningen) en gehuwd op 15-07-1858 (21 jr) te Uithuizermeeden met Engelina Derks Huizinga (18 jr), geboren op 13-10-1839 te Oosternieland. Engelina D. was de zus van Grietje D. Huizinga. Zij betalen ƒ 40.000,00 voor de boerderij met 48 ha. land.
In mei 1884 vestigt landbouwer Jan Berends Westerdijk (zie hieronder) zich op de boerderij. Hij is de zoon van landbouwer Berend Jans Westerdijk (broer van Jan Berends Westerdijk, zie hierboven), geboren op 19-07-1835 te Uithuizen en gehuwd op 21-07-1859 (24 jr) te Uithuizermeeden met weduwe Anna Berends Westerhuis (37 jr), geboren op 03-01-1822 te Usquert en overleden op 11-05-1886 (64 jr) te Uithuizermeeden (bg te U.).
Berend J. is overleden op 15-06-1895 (59 jr) te Uithuizermeeden (bg te U.).
Landbouwer Jan Berends Westerdijk is geboren op 14-01-1860 te Uithuizermeeden en gehuwd op 28-01-1887 (27 jr) te Usquert met Martha (Derks) Welt (20 jr), geboren op 17-05-1866 te Uithuizermeeden en overleden op 26-12-1927 (61 jr) te Groningen (bg te Uithuizermeeden). In 1889 wordt het echtpaar Westerdijk-Welt eigenaar van de boerderij. Jan Bs. had de boerderij in Oosterwijtwerd al in 1886 “voor zichzelf” gekocht.
Hij was bestuurslid/commissielid van diverse landbouworganisaties, w.o. het Koninklijk Nederlands Landbouw Comité.
Van 01-01-1892 tot 01-03-1896 was Jan Bs. burgemeester van de gemeente ’t Zandt.
Hun kinderen:
1. Op 03-01-1890 werd te Oosterwijtwerd geboren: Max Westerdijk. Max is een maand later op 07-02-1890 te Oosterwijtwerd overleden (bg te O.).
2. Anderhalf jaar later werd op 02-06-1891 te Oosterwijtwerd geboren: Max Westerdijk. Max doorliep gedurende 5 jaar de H.B.S. te Amsterdam en Assen. Hij liet zich vervolgens inschrijven aan de Landbouw Hogeschool te Wageningen. Na het behalen van zijn diploma en na het vervullen van de dienstplicht werd hij in 1916 benoemd tot “Chef der afd. Granen en Peulvruchten van het Rijksgraanbureau” te ’s Gravenhage. Enkele jaren later werd hij aangesteld als “Directeur der Twentsche Overzee Handel Maatschappij” te Enschede. Deze maatschappij was in 1920 door Twentse textielfabrikanten opgericht om katoenproducten te verkopen.
Max Westerdijk was lid van het Waterschapsbestuur te Beerzerveld en bezat in Beerzerveld een boerderij, waar hij omstreeks 1938 zwartbont stamboekvee fokte.
Max Westerdijk is gehuwd op 03-11-1915 te Usquert met Abeltje Jacoba (Doewes) Elema, geboren op 25-01-1892 te Uquert.
Max Westerdijk is overleden op 14-06-1966 (75 jr) te Beerzerveld.
3. Op 21-07-1892 werd te Oosterwijtwerd geboren: Dirkje Annie Barbara Westerdijk. Ruim een half jaar later is zij op 22-02-1893 overleden te Oosterwijtwerd (bg te O.).
4. Een jaar na Dirkje A.B. werd op 16-07-1893 te ‘t Zandt geboren: Dirk Westerdijk.
Waarschijnlijk is het gezin Westerdijk in 1893 (na de verkoop van de boerderij in Oosterwijtwerd) verhuisd naar ’t Zandt. Vader Jan Bs. was daar al vanaf 1892 burgemeester. Wegens de langdurige depressie in het landbouwbedrijf verkocht Jan Bs. Westerdijk in 1893 zijn boerderij in Oosterwijtwerd aan de familie Wiersema (zie hieronder). Hij kocht enkele boerderijen en katoenspinnerijen in de Verenigde Staten.
Dirk Westerdijk is gehuwd op 29-12-1924 te Uithuizen met Anna Aleida (Rembertus) Dojes, geboren op 16-10-1897 op boerderij Huize “Tacuma” (vanaf 1910: “Tacoma”) te Uithuizen en overleden op 27-04-1980 (82 jr) te Groningen (bg te Uithuizermeeden).
Dirk was landbouwer op boerderij “Oude Laan” te Usquert en is overleden op 17-03-1972 (78 jr) te Groningen (bg te Uithuizermeeden).
Op 01-03-1896 is het gezin Westerdijk verhuisd naar Uithuizermeeden, waar Jan Bs. burgemeester was van 01-03-1896 tot 31-03-1903.
Zij woonden in Uithuizermeeden in de borg “Rensuma”, dat ze huurden van de familie van Swinderen.
Van 31-03-1903 tot december 1916 was hij lid van de Gedeputeerde Staten van de provincie Groningen.
Jan Bs. was senator (lid van de Eerste Kamer) voor de VDB (Vrijzinnig-Democratische Bond) in de periode 1916–1934. Volgens de website ‘Parlement & Politiek’ ‘bedreef deze nuchtere Groningse herenboer de politiek vanuit de praktijk van het boerenbedrijf (met oog voor de werknemersbelangen). Uiterlijk wat stug, maar vriendelijk in de omgang, werkte hij met grote werkkracht en plichtsbetrachting’.
Jan Bs. was ridder in de orde van de Nederlandse Leeuw.
Hij is overleden op 07-02-1934 (74 jr) te Uithuizermeeden (bg te U.).
Na de periode Westerdijk (zie hierboven) komt de boerderij terug in het bezit van de familie Wiersema.
In die tijd (rond 1900) werd de boerderij afgebroken i.v.m. de ophanden zijnde afgraving van de wierde (zie 32). Honderd meter ten westen van de oude boerderij verrees een nieuwe boerderij (Schoolweg 2).
De ‘nieuwe’ Wiersema, Luurt Heerko Wiersema (zie hieronder) was de achterneef van Jan Garbrands Wiersema (geb. 1779, zie hierboven).
De grootvader van Luurt H., Siert Garbrands Wiersema (broer van Jan G.) is geboren op 14-11-1776 te Uithuizermeeden en gehuwd op 22-08-1802 (25 jr) te Uithuizermeeden met Bouke Berends Bakker (17 jr), geboren op 12-06-1785 te Uithuizermeeden en overleden op 25-03-1867 (81 jr) te Uithuizermeeden (bg te U.). Dit echtpaar had 18 (!) kinderen. Siert Garbrands Wiersema is overleden op 05-12-1838 (62 jr) te Uithuizermeeden (bg te U.).
Siert Garbrands Wiersema:
Siert Garbrands Wiersema was een van de aanzetters van de afscheiding uit de Hervormde Kerk te Uithuizermeeden in 1835 met ca. 300 anderen. Hendrik de Cock heeft daar ongetwijfeld een rol bij gespeeld.
Anno 1838 den 5den December is de Eerzame Siert Garbrands Wiersema Ouderling van de Gereformeerde Gemeente te Uithuistermeeden, in den ouderdom van ruim 62 jaren zeer geloovig in den Heere ontslapen, en 6 kinderen zijn hem reeds voorgegaan, nalatende eene bedroefde weduwe, Bouke Berents Bakker, na eene echtvereeniging van ruim 36 jaren en nu nog nalatende 12 kinderen en 11 kleinkinderen; verwachtende eene zalige opstanding, uit vrije genade, alleen door Jezus Christus.
Weet mensch die op deez’ grafstee sta
Hier rust Siert Garbrands Wiersema;
Of slechts zijn stoflijk overschot;
Zijn ziel is bij zijn Heer en God.
Hij werd reeds jong tot God bekeerd,
En had het uit gena geleerd,
Hoe Jezus zondaars, arm en naakt,
Op neemt en redt en voor hen waakt.
Zoo lag zijn grond in Godes zoon;
Nu werpt hij voor het Lam zijn kroon.
Siert Garbrands Sierts Wiersema was het 17e kind van Siert G. Wiersema en Bouke B. Bakker. Landbouwer Siert G. S. is geboren op 28-05-1828 te Uithuizermeeden en gehuwd op 30-11-1855 (27 jr) te ’t Zandt met Cornelia Luurts Heeres (25 jr), geboren op 10-04-1830 te ’t Zandt en overleden op 05-09-1873 (43 jr) te Kolhol (bg te Zijldijk). Siert G. S., de vader van Luurt H., is overleden op 15-03-1903 (74 jr) te Uithuizermeeden (bg te Zijldijk). Siert G.S. is na het overlijden van Cornelia L. gehuwd op 04-12-1882 (54 jr) te ’t Zandt met Martje van Lacum (43 jr), geboren op 27-09-1839 te ’t Zandt en overleden op 19-05-1901 (61 jr) te Uithuizermeeden (bg te Zijldijk).
- Man: Landbouwer Luurt Heerko (“Luurt”) Wiersema is geboren op 05-05-1861 te Kolhol en gehuwd op 13-11-1891 (30 jr) te Uithuizermeeden met Elizabeth Willems Arkema (23 jr). Zij kochten de boerderij en het land in 1893.
Hij liet later een grote burgerwoning bouwen tegenover de Rijks HBS in Appingedam, waar hij ging rentenieren. Luurt is overleden op 28-07-1941 (80 jr) te Appingedam (bg te A.). - Vrouw: Elizabeth Willems Arkema is geboren op 04-11-1868 te Uithuizermeeden en overleden op 12-10-1945 (76 jr) te Appingedam (bg te A.).
- Zoon: Siert Garbrand (“Siert”) Wiersema is geboren op 28-01-1894 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 23-10-1924 met Pieterdina Reina (“Dien”) Allersma, geboren op 13-04-1903 te Bedum/Stedum (?). Het echtpaar had geen kinderen. Siert was landbouwer en heeft de boerderij met ruim 62 ha. land in 1943 overgenomen van vader Luurt. Siert had als eerste en enige in het dorp een auto (zie 77). Hij had ook als een van de eersten een telefoonaansluiting (zie 70). Siert is overleden op 09-08-1982 (88 jr).
- Dochter: Grietje Cornelia Wiersema is geboren op 08-07-1896 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 13-06-1918 (21 jr) te ’t Zandt met Johannes Jan Pieter Glas (24 jr), geboren in 1893 te Loppersum. Grietje C. is overleden op 04-11-1976 (80 jr).Johannes J. P. was landbouwer en is overleden op 23-04-1970 (ca. 77 jr).
Mijn vader deed in de winter ter hoogte van boer Wiersema zijn schaatsen onder. Vanhier kon je over de Oosterwijtwerdermaar o.a. naar Appingedam schaatsen.
In die tijd vroor het ’s winters (nog), dat het kraakte. Je kon de knallen in huis horen.
Geregeld legde het ‘potschip’ aan bij de weg ter hoogte van de boerderij van Wiersema.
Zo lag het schip, dat gevuld was met potten en pannen (en allerlei andere aardewerken gebruiksvoorwerpen), dichtbij het centrum van het dorp. De schipper/verkoper liep dan roepend door het dorp: “ Potschip ligt drei doag’n aan ’t inde van ’t moar. Aal dij wat neudig is, wordt verzocht om te komm’n.” De vrouwen van het dorp wandelden dan naar het ‘potschip’ en vaak werd er wat gekocht.
Meulnhörn.
Het nu volgende gedeelte van Oosterwijtwerd (zie 39 t/m 47) wordt in de volksmond ‘Meulnhörn’ genoemd. In deze hoek van het dorp stond de molen.
39. Fam. Stavast – Cuperus. (Schoolweg 1)
Hier werd in die tijd een nieuwe bakkerij gebouwd. Het brood uit deze nieuwe bakkerij was (volgens mijn vader) van veel betere kwaliteit dan dat van bakker Apol.
- Man: Waarschijnlijk gaat het hier om Johannes Egbertus Stavast, die is geboren op 09-02-1905 te Musselkanaal als zoon van bakker Jan Stavast en gehuwd met Gesina Cuperus. Johannes E. is overleden op 16-11-1982 (77 jr) (bg te Appingedam).
- Vrouw: Gesina Cuperus is geboren op 19-05-1897 en overleden op 23-09-1983 (86 jr) (bg te Appingedam)
40. Weduwe Bleeker. (Schoolweg 3)
- Man: Tjark Bleeker is geboren op 16-10-1849 te Holwierde en gehuwd op 03-11-1877 (28 jr) te Loppersum met Fenna de Boer (22 jr). Tjark was de vroegere molenaar van de pel-/korenmolen van Oosterwijtwerd (zie 46 en 47) en is overleden op 17-10-1917 (68 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O. > grafschrift: ‘Rust hier geliefde, In het stille graf, Uw taak is hier gedaan, Hij die U eenmaal ’t leven gaf, Wenkt U en gij moet gaan.’).
- Vrouw: Fenna de Boer is geboren op 24-02-1855 te Leermens en zij – Weduwe Bleeker – is overleden op 03-01-1944 (88 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O.). In de herinnering van mijn vader woonde in dit huis de weduwe Bleeker met haar jongste kinderen.
- Zoon: Willem Bleeker Tjzn is geboren op 15-03-1878 te Loppersum en gehuwd op 29-08-1912 (34 jr) te Bierum met Elizabeth Hiljerina van Weerden (31 jr), geboren op 25-06-1881 te Bierum. Willem was molenaar te Oosterwijtwerd (zie 46 en 47). Willem is overleden op 30-03-1935 (56 jr) te Groningen. Elizabeth H. is overleden op 22-03-1960 (78 jr) te Holwierde.
- Dochter: Zwaantje Bleeker is geboren op 12-09-1879 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 13-12-1911 (32 jr) te ’t Zandt met buurjongen Hendrik Adriaan van Heukelem (34 jr), geboren op 23-05-1877 te Holwierde, als zoon van Jan van Heukelem en Grietje de Jonge (zie 42). Zwaantje is overleden op 28-06-1952 (72 jr) (bg te Soest). Hendrik A. was koopvaardijkapitein te Rotterdam en is overleden op 17-04-1966 (88 jr) (bg te Soest).
- Zoon: Jan Bleeker is geboren op 20-04-1882 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 01-06-1912 (31 jr) te Slochteren met Berendje Heringa (22 jr), geboren op 16-12-1889 te Slochteren.In 1912 woonde het echtpaar een kleine maand in de molen (zie 47).Jan vestigde zich daarna als molenaar in Garrelsweer.
- Zoon: Harm Bleeker is geboren op 20-10-1882 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 31-10-1908 (26 jr) te Loppersum met Juliane Hermine Broekschmidt (19 jr), geboren op 24-06-1889 te Loppersum.Harm was korenmolenaar te Niehove en is overleden op 28-11-1964 (82 jr) (bg te Uithuizen). Juliane H. is overleden op 26-10-1948 (59 jr) en bg te Uithuizen.
- Dochter: Wellemtje (Willemtje) Bleeker is geboren op 16-04-1885 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 17-06-1911 (26 jr) te ’t Zandt met Jakob Heerenga (27 jr), geboren op 29-04-1884 te Harkstede. Wellemtje is overleden op 01-07-1976 (91 jr) (bg te Haren).Jakob was landbouwer te Harkstede en is overleden op 17-10-1976 (92 jr) (bg te Haren).
- Zoon: Jakob Bleeker is geboren op 17-04-1888 te Oosterwijtwerd en overleden op 13-08-1915 (27 jr) te Groningen (bg te Oosterwijtwerd > grafschrift: ‘Rust zacht geliefde doode, Rust zacht in ’t koele graf, Ook ons komt ooit die bode, Die U deez’ sluimering gaf.’). Jakob was aanvankelijk molenaarsknecht, maar was in 1909, als pelmolenaar, de hoofdbewoner van de molenaarswoning (zie 46). Hij was ongehuwd.
- Dochter: Ike Bleeker is geboren op 28-11-1889 te Oosterwijwerd en overleden op 12-01-1890 (6 wk) te Oosterwijtwerd.
- Zoon: Kornelis Bleeker is geboren op 24-10-1891. Hij was aannemer in Arnhem.
- Dochter: Hieke Bleeker is geboren op 03-02-1893 te Oosterwijtwerd en overleden op 01-12-1981 (88 jr) te Ter Apel (bg te Oosterwijtwerd).
- Dochter: Kornelia Bleeker is geboren op 10-04-1895 te Oosterwijtwerd en overleden op 03-03-1922 (26 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O. > grafschrift: ‘Hier ligt het lichaam in een huis, Ontslagen van ellende en kruis, Totdat het God opwekken zal, Met Engelenbazuingeschal.’).
40A. Fam. Vos – Vechter. (Schoolweg 5)
- Man: Hendrik Vos is geboren 19-02-1863 te Eenum en gehuwd op 14-11-1884 (21 jr) te ’t Zandt met Ebelina Vechter (21 jr). Hendrik was boerenknecht bij boer Biewenga (zie 65). Hij is overleden op 31-08-1935 (72 jr) te Emmen (bg te Oosterwijtwerd).
- Vrouw: Ebelina Vechter is geboren in 02-03-1863 te Oosterwijtwerd. Zij was boerenmeid en is overleden op 29-10-1933 (70 jr) te Oosterwijwerd (bg te O.).
- Dochter: Fenna Vos is geboren in 16-01-1885 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 24-05-1913 (28 jr) te Appingedam met Gerrit Ridderbos (27 jr), geboren in 30-07-1885 te Musselkanaal en overleden op 20-11-1963 (78 jr) (bg te Appingedam). Fenna is overleden op 08-06-1964 (79 jr) (bg te Appingedam). Gerrit was schipper en is overleden op 20-11-1963 (78 jr) te Appingedam (bg te A.).Hun zoon Koenraad Ridderbos is geboren op 14-04-1914 te Tjamsweer en gehuwd op 07-05-1938 (24 jr) te Delfzijl met Grietje Wezeman (23 jr), geboren op 28-09-1914 te Farmsum.
- Zoon: Hendrik Vos is geboren in 16-01-1885 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 14-11-1912 (27 jr) te Loppersum met Zwaantje Olthof (24 jr), geboren 06-04-1888 te Loppersum, overleden op 27-01-1973 (84 jr) (bg te Westeremden). Hendrik was dagloner en is overleden op 20-05-1974 (88 jr) (bg te Westeremden)Hun dochter Ebelina Alberdina Vos is geboren op 11-03-1914 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 02-09-1933 (19 jr) te Middelstum met landarbeider Willem Huizingh (22 jr), geboren op 30-12-1910 te Klein Garnwerd (bij Garnwerd, gem. Winsum).Hun zoon Tiddo Hendrik Vos is geboren op 02-04-1916 te Loppersum en gehuwd op 22-04-1943 (27 jr) te Haren met Janna Jansen (25 jr), geboren op 11-08-1917 te Haren.
Hun zoon Hendrik Jan Vos is geboren op 16-06-1918 te Loppersum en gehuwd op 22-07-1942 (24 jr) te Middelstum met Anje van der Ploeg (23 jr), geboren op 07-11-1918 te Toornwerd (bij Middelstum).
Hun zoon Albert Vos is overleden op 15-02-1921 (5 dg) te Loppersum.
.
- Zoon: Kornelis Vos is geboren in 25-08-1887 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 29-11-1912 (25 jr) te Delfzijl met Aaltje Smit (20 jr), geboren in 21-07-1892 te Wirdum, overleden op 12-06-1943 (50 jr) te Groningen (bg te Appingedam). Kornelis was boerenknecht en is overleden op 19-11-1959 (72 jr) (te Farmsum (bg te Appingedam).Hun dochter Elisabeth Vos werd geboren op 21-05-1913 te Oosterwijtwerd en gehuwd met Berend Donselaar.
- Dochter: Elisabeth Vos is geboren op 09-04-1890 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 29-05-1915 (25 jr) te Appingedam met machinist Jan Scheltens (23 jr), geboren in 21-06-1891 te Appingedam.Hun dochter Hilke Scheltens is geboren op 20-12-1915 te Appingedam en gehuwd op 31-07-1935 (19 jr) te Appingedam met machinist Paul Kasel (22 jr), geboren op 14-05-1913 te Bottrop (Dld).
- Zoon: Albertus Vos is geboren in 24-01-1893 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 17-09-1920 (27 jr) te Delfzijl met Willemtje Reinders (19 jr), geboren in 1900/1901 te Farmsum. Albertus was dagloner en is overleden op 18-05-1940 (47 jr) te Het Kanaal.Albertus was op die dag als stuurman aan boord van de kustvaarder “Pia”, gebouwd bij de scheepswerf Sander in Delfzijl in 1937. Albertus Vos kreeg een zeemansgraf. Hij was oorlogsslachtoffer.Nederlandse zeelieden, die na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog op 10-05-1940 in Engeland waren of daar later aankwamen, werden door de Nederlandse regering, die in Londen zat, meteen “vaarplichtig” verklaard. Dat hield in, dat ze geen ontslag mochten nemen, maar moesten blijven varen. De koopvaardij werd vanaf die datum (door het vervoer van o.a. legeronderdelen, brandstof en voedsel) een belangrijk onderdeel van de geallieerde oorlogsvoering.
De “Pia” was na het uitbreken van de oorlog vanuit Antwerpen vertrokken om te proberen naar Engeland te ontkomen. De coaster voer op 18-05-1940 (met vier Engelandvaarders aan boord en hun jacht op sleeptouw) langs de kust tussen Duinkerken en Calais toen het op een Duitse mijn liep, dus nog voordat hij kon worden ingezet in de oorlog. De zes bemanningsleden van de “Pia” en de vier opvarenden van het jacht zijn verdronken en nooit teruggevonden.
Hun dochter Ebelina Jantina Vos is geboren te Appingedam en gehuwd op 25-07-1942 (21 jr) te Delfzijl met kantoorbediende Johannes Martinus Mest (25 jr), geboren te Amsterdam.
Hun dochter Geerdina Henderika Vos is geboren op 20-06-1922 te Appingedam en gehuwd op 21-12-1940 (18 jr) te Appingedam met motordrijver Pieter Harkema (19 jr), geboren in 1921 te Tjamsweer.
- Dochter: Anje Vos is geboren op 09-03-1897 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 02-11-1918 (21 jr) te Appingedam met Jannes Klaas Harmannus Tuik (22 jr), geboren in 15-10-1896 te Appingedam en overleden op 03-03-1923 (26 jr) te Appingedam. Jannes K.H. was fabrieksarbeider.Hun zoon Hendrik Tuik is geboren op 12-09-1920 en overleden op 16-05-1926 (5 jr) (bg te Appingedam).
- Dochter: Geertruida Vos is geboren in 1900 te Oosterwijtwerd en overleden op 06-05-1901 (9 mnd) te ’t Zandt.
41. Fam. Nieboer – Schoonhoven. (Schoolweg 7)
- Man: Geert Nieboer is geboren op 07-09-1884 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 22-05-1908 (23 jr) te ’t Zandt met Martje Schoonhoven (20 jr). Geert is op dezelfde dag getrouwd als zijn broer Harm en was – net als hij – (zie 35) melkrijder. Hij was ook veehouder. Geert is overleden op 13-07-1964 (79 jr) (bg te Oosterwijtwerd).
- Vrouw: Martje Schoonhoven is geboren op 20-11-1887 te Hellum en overleden op 23-10-1975 (87 jr) (bg te Oosterwijtwerd).
- Dochter: Abeltje Nieboer is geboren op 20-02-1909 te Oosterwijtwerd en is overleden op 25-02-1945 (36 jr) te Zeist.
- Dochter: Margaretha (“Greet”) Nieboer is geboren op 11-01-1912 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 15-05-1941 (29 jr) te ’t Zandt met Kornelis de Vries (26 jr), geboren in 1915 te ’t Zandt.
- Dochter: Anje Nieboer is geboren op 27-07-1913 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 10-11-1939 (26 jr) te ’t zandt met machinebankwerker Harmen Weistra (22 jr), geboren op 01-05-1917 te ’t Zandt. Anje is overleden op 08-12-2009 (96 jr) te Eelde (bg te E.). Harmen is overleden op 30-01-2000 (82 jr) te Eelde (bg te E.).
- Dochter: Wilhelmina Nieboer is geboren op 23-04-1915 te Oosterwijtwerd en overleden op 27-10-1917 (2 jr) te Oosterwijtwerd.
- Zoon: Derk Nieboer (zie 26). Derk Nieboer is geboren op 07-05-1919 te Oosterwijtwerd en overleden op 26-07-2013 (94 jr) te Delfzijl (bg te Oosterwijtwerd). Derk is gehuwd op 04-03-1938 (18 jr) te Bierum met Diewerke Dijkhuizen, geboren op 06-03-1919 te Godlinze en overleden op 20-08-2010 (91 jr) te Delfzijl (bg te Oosterwijtwerd).
- Dochter: Wilhelmina Christina (“Willy”) Nieboer is geboren op 18-09-1931 te Oosterwijtwerd en gehuwd in maart 1956 (24 jr) te Appingedam met Lambertus Schipper, geboren op 01-07-1931. Wilhelmina is overleden op 24-08-2017 (85 jr) (bg te Wagenborgen). Lambertus is overleden op 02-11-1997 (66 jr) (bg te Wagenborgen).
- Zoon: Harm, bijgenaamd (RW) “Appie”, Nieboer. (?)
42. Fam. Slagter – van der Meer. (Schoolweg 9)
Dit pand was destijds een café met doorrit. Hier woonde de familie Slagter.
Voor de familie Slagter woonde hier en werd het café geëxploiteerd door de familie van Heukelem – de Jonge. Logementhouder Jan van Heukelem is geboren op 13-03-1841 te Visvliet en gehuwd op 02-12-1869 (28 jr) te Bierum met Grietje de Jonge (31 jr), geboren op 24-03-1837 te Holwierde. Zij vestigden zich op dit adres in mei 1892. (zie 40)
Jan is overleden op 13-12-1921 (80 jr) te ’t Zandt (bg te Oosterwijtwerd).
Grietje is overleden op 02-01-1931 (92 jr) te Groningen (bg te Oosterwijtwerd).
- Man: Harm Slagter is geboren op 08-09-1893 te Holwierde (zie 76) en gehuwd op 20-05-1916 (22 jr) te ’t Zandt met Hiltje van der Meer (23 jr). Zij kochten het pand (café/fietsenwinkel) op 25-01-1922 tijdens een publieke verkoping van de weduwe Van Heukelem (zie hierboven). Harm was behalve caféhouder ook rijwielhersteller en had hier dus ook een fietsenwinkel. Je kon er zelfs een auto huren. Harm is overleden op 12-03-1996 (102 jr !!!) te Appingedam (bg te Oosterwijtwerd).
- Vrouw: Hiltje van der Meer is geboren op 04-05-1893 te Oosterwijtwerd (zie 52) en overleden op 01-02-1965 te Groningen (71 jr) (bg te Oosterwijtwerd).
- Dochter: Jantje Slagter is geboren op 21-12-1916 te Oosterwijtwerd en gehuwd te Overschild met Hendrik Kuper, geboren op 29-10-1914 te Overschild en overleden op 29-07-2002 (87 jr) te Delfzijl (bg te Siddeburen).Jantje is overleden op 18-05-2004 (87 jr) te Appingedam (bg te Siddeburen).
- Dochter: Johanna Margaretha Slagter is geboren op 24-01-1919 te Oosterwijtwerd en overleden op 09-05-1919 (ruim 3 mnd) te ’t Zandt.
- Zoon: Gabe Slagter is geboren op 11-04-1921 en gehuwd met Aaltiena Westerbrink.Gabe is overleden op 18-02-1987 (65 jr) (bg te Oosterwijtwerd).
- Dochter: Johanna Margaretha Slagter was gehuwd met Simon Bakker, geboren op 16-02-1920 en overleden op 22-04-1994 (74 jr) (bg te Oosterwijtwerd). Johanna M. is na haar overlijden begr. te Oosterwijtwerd.
- Zoon: Bauko Slagter is geboren op 02-05-1924 en gehuwd met Hinderika J. Bolt, geboren op 29-11-1928.Bauko was veehouder in Eenum en is overleden op 26-02-1983 (58 jr) (bg te Eenum). Hinderika J. is overleden op 14-08-2006 (77 jr) (bg te Eenum).
- Zoon: Geert Slagter, vrijgezel. Hij was conciërge in Groningen.
43. Het gemeentelijke opslagterrein.
De steenslagwegen in het dorp waren bedekt met macadam. De steenslag (macadam) werd in het ‘vlinthok’ gemaakt door werkloze arbeiders, die met grote voorhamers de grote keien (kinderkoppen) tot gruis sloegen. Het ‘vlinthok’ stond op het gemeentelijke opslagterrein bij de aanlegplaats voor de schepen achter het café van Tidde Vos.
Het materiaal, zoals zand en grind, dat mijn opa (zie 1) nodig had voor zijn werk werd (aangevoerd met een vrachtschip uit Drenthe) hier gelost. Dit gebeurde door turfschipper Davids uit ’t Zandt.
Hier lag ook het schip van beurtschipper Gerrit Wiers (zie 5).
Ook de bieten van boer van der Meijde (zie 70) werden vanaf hier verscheept. De schipperskinderen van de “vreemde” schepen, die voor de afvoer van de bieten zorgden, gingen naar de lagere school van Oosterwijtwerd, wanneer ze hier lagen (zie 30).
Overigens liep het kanaal vanhier verder door tot de oprit van boer Wiersema (zie 38).
Dit kanaal heeft destijds gediend voor de afvoer bij de afgraving van de wierde (rond 1900). (zie 32)
44. Fam. Vos – Dertien. (Schoolweg 4)
Café ‘Veldzicht’ (destijds een café met doorrit) werd in de periode van dit overzicht bewoond door het echtpaar Vos. Caféhouder Tidde Vos had dit café (incl. schuur) in 1899 overgenomen (gekocht voor ƒ 3000,-) van zijn vader Pieter Alberts Vos, geboren te Appingedam en gehuwd op 23-05-1855 (27 jr) te Uithuizermeeden met Jaaptje /Jakobje Geerts Rozeboom (21 jr), geboren te Uithuizermeeden. Pieter A. Vos kocht het café in 1873 en was ook logementhouder, want in het logement van de familie Vos woonden eind jaren tachtig twee onderwijzeressen (‘commensalen’).
Zoon Kornelis Vos is geboren op 13-09-1865 te Uithuizermeeden (waarschijnlijk in Oudeschip). Hij was verver en is overleden op 17-11-1886 (21 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O.. > grafschrift: ‘Rust zacht geliefde zoon en broeder, Rust zacht in ’t koele graf! Ook ons komt eens die bode, Die u deez’ sluimering gaf.’).
Het gezin van Pieter A. Vos vertrekt in april 1899 naar Groningen.
Bij de brug over de Oosterwijtwerdermaar stond destijds een straatlantaarn (zie 71).
- Man: Tiddo (“Tidde”) Vos is geboren op 19-08-1869 te Uithuizermeeden (waarschijnlijk in Oudeschip) en op 26-04-1899 (29 jr) te Bierum gehuwd met Tettje Dertien (22 jr).Rond die tijd voegen Tjaaktje Vos, geboren op 30-04-1894 en Harm Vos, geboren op 11-12-1885, zich bij hen. Zij staan te boek als resp. dochter en zoon van Tidde. Hun moeder is onbekend.Behalve caféhouder was Tidde ook zerkhouwer. Hij zorgde dus voor het inbeitelen van de namen op de grafstenen. Op een aantal grafzerken zijn zijn naam (initialen) terug te vinden. Bovendien was hij verver, violist, dansleraar en kolenboer. In 1950 verkopen Tidde en Tettje het café en de werkplaats.Tidde is overleden op 23-01-1961 (91 jr) (bg te Oosterwijtwerd).
- Vrouw: Tettje Dertien is geboren 25-10-1875 te Losdorp en overleden op 29-05-1954 (78 jr) (bg te Oosterwijtwerd).
Het echtpaar had geen kinderen.
45. Fam. Folkersma – Westerman. (Schoolweg 11)
Voor deze familie werd in de tijd van dit overzicht op deze plaats een nieuw huisje gebouwd (zie foto hierboven). Daarvoor woonde het gezin in het ‘Lang Hoes’ (zie 36).
- Man: Johannes (“Jans”) Folkersma is geboren op 02-05-1876 te Bierum en gehuwd op 20-06-1896 (20 jr) te ’t Zandt met Harmanna Westerman (20 jr).Jans was gemeentewegwerker. Dat hield in, dat hij op de fiets, waaraan een schep gebonden was, de wegen inspecteerde en waar nodig met de schep bijwerkte.Het wegdek bestond uit steenslag (macadam) (zie 43). Men noemde hem ‘Jans Flotje’. Johannes is overleden op 09-08-1948 (78 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O.).
- Vrouw: Harmanna Westerman is geboren op 04-09-1875 te Leermens en overleden op 22-06-1944 (68 jr) te ’t Zandt (bg te Oosterwijtwerd).
- Dochter: Niesina Folkersma is geboren op 13-08-1896 te Leermens en gehuwd op 28-10-1916 (20 jr) te ’t Zandt met Meerten Tichelaar (25 jr), geboren op 21-02-1891 te Opwierde. Niesina is overleden op 24-10-1941 (45 jr) te Leermens (bg te L.).Meerten was boerenknecht en is na het overlijden van Niesina op 15-04-1944 te ’t Zandt gehuwd met Jitske Loonstra, geboren op 22-07-1896 te Eenrum.Meerten is overleden op 19-01-1971 (79 jr) te Kollumerland.Jitske is overleden op 02-02-1982 (85 jr) te Kollumerland.
- Dochter: Aafke Folkersma is geboren te Leermens en overleden op 14-08-1898 (8 mnd) te ’t Zandt.
- Zoon: Derk Folkersma is geboren op 20-01-1899 te Leermens en gehuwd op 12-06-1920 (21 jr) te ’t Zandt met Hilje Oldenhuis (19 jr), geboren op 11-03-1901 te Leermens.Derk was boerenknecht en is overleden op 28-09-1976 (77 jr) (bg te Leermens).Hilje is overleden op 13-12-1974 (73 jr) (bg te Leermens).
- Zoon: Roelf Folkersma is geboren op 05-03-1900 te Leermens en gehuwd op 17-11-1921 (21 jr) te Bierum met Aaltje Gezina Meijer (18 jr), geboren op 04-12-1902 te Loppersum. Roelf was veldarbeider en is overleden op 27-08-1972 (72 jr) te Delfzijl (bg te Krewerd). Aaltje G. is overleden op 01-08-1962 (59 jr) te Groningen (bg te Krewerd).Op deze foto staan vlnr. het café ‘Veldzicht’ (zie 44), de woning van de familieFolkersma (zie 45) en de voormalige molenaarswoning (zie 46).