Dorpstr. 20 – 28

9. Fam. Koster – de Weert/Medema. Dorpstraat 20

De familie Koster was een al wat ouder echtpaar zonder kinderen (in huis).

• Man: Sikke Koster is geboren op 03-06-1879 te Losdorp en gehuwd op 19-05-1910 (30 jr) te Bierum met Ebeltje de Weert (34 jr) en – na overlijden van Ebelje de Weert – gehuwd op 17-02-1921 (41 jr) te Groningen met Tjelje Medema (43 jr).
  Sikke heeft dit huis gekocht op 28-12-1911 van Amko Zijlema,  zoon van Egbert Klaassens Zijlema (zie 21).  Amko was koopman/voerman te Oosterwijtwerd en gehuwd met Frouwke Tomas Emmelkamp. Sikke was voerman (boderijder – met een huifwagen met paard – op Appingedam). Hij heeft op zekere dag – zo vertelde mijn vader – de door mijn opa gemaakte grafmonumenten voor Pieter en Klaas Brontsema (neven van mijn vader, die jong waren overleden aan de gevolgen van tuberculose) naar Uithuizermeeden gebracht. Volgens mijn vader had Sikke ook wat vee en een boomgaard. Op 04-02-1937 heeft Sikke de behuizing (met schuur en 1.17.40 ha. land) voor ƒ 4.500,- verkocht aan dagloner Ruurd van der Meer, gehuwd met Geertje Middendorp (zie 52). Sikke is overleden op 30-01-1952 (72 jr) te Losdorp (bg te L.).
• Vrouw 1: Ebeltje de Weert is geboren op 21-01-1876 te Spijk en overleden op 29-02-1920 (44 jr) te Groningen (bg te Oosterwijtwerd). Ebeltje en Sikke waren nicht en neef. De vader van Ebelltje (Jan de Weert) was de broer van Sikke’s moeder (Willemina de Weert).
• Vrouw 2: Tjelje (“Tielje/Tieltje”) Medema is geboren op 19-07-1877 te Farmsum en overleden op 17-05-1949 (71 jr) te Losdorp (bg te L.).                                                           De voormalige woning van de fam. Koster.

10. Fam. Drexhage – Jonkman. (Dorpstraat 22)

 

• De stamvader van deze familie was Johann Jobst Karel Drexhage, geboren op 29-09-1812 in Ubbedissen (bij Bielefeld) in Westfalen (Duitsland) (*) en gehuwd op 25-09-1845 (32 jr) te ’t Zandt met boerenmeid Pieterke Geerts Huizinga (25 jr), geboren op 26-11-1819 te Oosterwijtwerd (zie 13).

Johann J. K. is overleden op 28-12-1888 (76 jr) te Oosterwijtwerd.

Pieterke G. is overleden op 27-04-1877 (57 jr) te Oosterwijtwerd.

(*)  Eeuwenlang kwamen veel Duitse migranten naar Nederland. Logisch, hier waren de lonen veel hoger. Jaarlijks trokken tienduizenden Westfaalse seizoenarbeiders naar ons land om te helpen bij de oogst (“Hannekemaaiers”) en de turfwinning. Pas na 1850 vertrokken (met de opkomst van Duitsland als industriële grootmacht) veel Nederlanders naar Duitsland, vooral naar het Ruhrgebied.

De kinderen van Johann J. K. Drexhage en Pieterke G. Huizinga:

• Geert Drexhage: geboren in 1845 in Oosterwijtwerd en overleden in 1901 (56 jr) in Oosterwijtwerd.

• Tonnis Drexhage: geboren in 1848 in Oosterwijtwerd en overleden in 1857 (9 jr) in Oosterwijtwerd.

• Jan Drexhage: 1850-1925. (zie hierna)
• Saartje Drexhage: geboren in 1853 Oosterwijtwerd en overleden in 1883 (30 jr) in Oosterwijtwerd (bij de geboorte van haar tweede kind).
• Elijzabeth Drexhage: geboren in 1856 in Oosterwijtwerd en overleden in 1888 (32 jr) in Oosterwijtwerd (in haar kraambed).
• Tonnis Drexhage: geboren in 1859 in Oosterwijtwerd en overleden in 1933 (73 jr) in Loppersum.
• Anna Drexhage: 1862-1926. (zie 3)

 

• De hier in 1920-1930 wonende Drexhages waren (in de ogen van mijn vader) twee oude mensen.
• Man: Jan Drexhage is geboren op 03-05-1850 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 13-11-1875 (25 jr) te ’t Zandt met Kundina Jonkman (25 jr).

Jan was boerenknecht en is overleden op 04-08-1925 (75 jr) te Visvliet (bg te Oosterwijtwerd).

Grafschrift:

“Al was hun scheiden voor een tijd,

De Heer doet alles met beleid,

Hun weg was hier met zorg bekneld,

O Heer Gij had hun dagen hier geteld,

God kent alleen het naaste pad,

Dat uitloopt op de hemelstaat.”.

Jan Drexhage was de broer van Anna Drexhage (zie 3).

• Vrouw: Kundina Jonkman is geboren op 17-07-1850 te Farmsum en overleden op 16-04-1924 (73 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O).

Grafschrift:

”Haar heengaan was slapende,

Mocht haar ontwaken zijn in de eeuwige heerlijkheid

der hemelsche vreugde”.

• Zoon: Karel Drexhage is geboren op 30-03-1876 te Oosterwijtwerd en overleden op 13-07-1876 (ruim 3 mnd) te Oosterwijtwerd.
• Zoon: Karel Drexhage is geboren op 09-05-1877 te Oosterwijtwerd en overleden op 03-07-1877 (bijna 2 mnd) te Oosterwijtwerd.
• Zoon: Karel Drexhage is geboren op 01-06-1878 te Oosterwijtwerd en overleden op 16-07-1908 (30 jr) te Groningen (bg te Oosterwijtwerd).

Grafschrift van de derde Karel:

‘Hij is ons voorgegaan,

Hij is nu van zijn werk op deez’ aarde ontslagen,

Och mocht het zijn tot Gods welbehagen’.

• Dochter: Antje Drexhage is geboren op 16-03-1880 te Oosterwijtwerd en vertrokken naar Appingedam op 13-10-1898. Zij is gehuwd op 18-05-1906 (26 jr) te ’t Zandt met boerenknecht Sebe Gast (26 jr), geboren op 09-10-1879 te Eenum. Zij huurden en bewoonden boerderij ‘Grovestins’ te Kommerzijl (dorp, gelegen tussen Zoutkamp en Grijpskerk) van 1922 tot 1947. Antje is overleden op 11-09-1970 (90 jr) te Grijpskerk (bg te G.). Sebe is overleden op 03-07-1970 (90 jr) te Grijpskerk (bg te G.).

• Zoon: Jurrien Drexhage is geboren op 17-07-1881 te Oosterwijtwerd en na 8 dagen overleden op 25-07-1881 te Oosterwijtwerd.

• Zoon: Jurrien Drexhage is geboren in juli 1882 te Oosterwijtwerd en na 1 week overleden op 22-07-1882 te Oosterwijtwerd.

• Dochter: Pieterke Drexhage is geboren 11-10-1883 te Oosterwijtwerd en vertrokken naar Appingedam in 1903. Zij is gehuwd op 28-05-1909 (25 jr) te ’t Zandt met dagloner Kornelis Willems (25 jr), geboren op 21-12-1883 te Schildwolde. Pieterke is overleden op 26-06-1972 (88 jr) te Tynaarlo (Dr) (bg te Zuidlaren). Kornelis is overleden op 09-05-1961 (77 jr) te Tynaarlo (Dr) (bg te Zuidlaren).
• Dochter: Willemina Drexhage is geboren op 24-05-1888 te Oosterwijtwerd en overleden op 23-11-1888 (6 mnd) te Oosterwijtwerd.

Wij kunnen het ons haast niet meer voorstellen: moeders, die sterven in hun kraambed en kinderen, die als baby overlijden. Daar word je stil van.

 

11. Borgterrein van de voormalige Ripperdaborg.

De Ripperda’s kunnen we onderscheiden in drie familietakken, te weten
de Farmsumer tak,
de Oosterwijtwerder tak en
de Winsumer tak.
Hadden ze plaatselijk gezag, in de Ommelanden speelden ze niet zo’n grote rol.

In Oosterwijtwerd woonde Gijsbert Herman Ripperda, die op 13 juli 1695 (56 jr) overleed.
Na zijn dood was de enige en laatste overlevende van de Oosterwijtwerder tak van de Ripperda’s zijn dochter Margaretha Elisabeth Ripperda.

Zij overleed op 23 februari 1738 (71 jr).
Haar moeder, Josina Maria Ripperda overleed op 29 december 1719. (zie 24)

Toen kwam het huis in handen van Allegonda Maria Clant, douairière Tjarda van Starkenborgh, die het overdroeg aan haar dochter Margrieta Bouwina, gehuwd met Egbert Rengers, heer van Farmsum.De Ripperda’s bleven eigenaar en bewoner van de Borg te Oosterwijtwerd tot 1744.

Een jaar later (in 1745) werd de Borg afgebroken.

12. Fam. Burema – Schortinghuis. Dorpstraat 24

Volgens mijn vader woonde de familie Burema in dit grote huis. Hij herinnert zich het grote (gezien met kinderogen) ijzeren hek, dat voor het huis stond. Net buiten dat hek stond een grote kastanjeboom. Onder deze kastanjeboom werd door de kinderen van Oosterwijtwerd destijds veel gespeeld. Mijn vader herinnert zich dat nog goed en met genoegen.In de bocht van de weg stond een oude straatlantaarn (zie 71).

• Man: Tonnis Burema is geboren op 21-10-1879 te Leermens en op 14-02-1910 (30 jr) te Uithuizermeeden gehuwd met Maria Alida Bange (22 jr). Tonnis was vanaf 1910 caféhouder/logementhouder te Zeerijp. Na het overlijden van Maria A. is Tonnis gehuwd op 15-04-1926 (46 jr) te ’t Zandt met Louwina Pieterdina Schortinghuis (25 jr). Hierna kwamen Tonnis en Louwina P. naar Oosterwijtwerd.
  Hij werkte als arbeider op boerderij ‘Rieuwersveld’ (zie 70).
• Vrouw 1: Maria Alida Bange is geboren op 08-03-1878 te Gorredijk en overleden op 14-01-1923 (44 jr) te Zeerijp.
• Vrouw 2: Louwina Pieterdina Schortinghuis is geboren op 13-11-1900 te Oudeschans (gem. Bellingwolde) en overleden op 05-09-1956 (bg te Oosterwijtwerd). Zij was werkster op boerderij ‘Rieuwersveld’ (zie 70).
• Zoon: Pieter Tonnis Burema is geboren op 08-03-1911 te Zeerijp en gehuwd op 25-05-1937 (26 jr) te Appingedam met Betje Hemmel (24 jr), geboren op 13-06-1912 te ’t Zandt. Pieter T. is overleden op 05-12-1998 (87 jr) (bg te Appingedam). Betje is overleden op 27-09-1988 (76 jr) (bg te Appingedam).
• Zoon: Jan Albertus Burema is geboren op 22-12-1913 te Zeerijp en gehuwd op 22-11-1938 (24 jr) te Delfzijl met Kornelia Fokelina Braaksma (25 jr), geboren op 25-10-1913 te Opwierde (bij Appingedam). Jan A. was machine-bankwerker en is overleden op 09-07-2001 (87 jr) te Den Haag (bg te Appingedam). Kornelia F. is overleden op 10-05-2003 (89 jr) te Den Haag (bg te Appingedam).
• Voordat het echtpaar Burema hier kwam wonen, woonde hier Renske Garbrands Wiersema (zie 38), weduwe van Ties Garmts Tiessen (zie 22). Zij gebruikte dit huis als rentenierswoning. Weduwe Tiessen is overleden op 26-08-1916 (78 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O.).
• Of er hier in de 10 jaren na het overlijden van mevrouw Tiessen-Wiersema en voor de komst van de familie Burema nog iemand heeft gewoond? Het zou best kunnen, maar daar is mij niets van bekend.

13. Fam Huizinga – Pijper. Dorpstraat 26

• Man : Jakob (  ‘Job’) Huizinga is geboren op 01-04-1884 te ‘t Zandt en gehuwd op 21-11-1912 (28 jr) te Bierum met Grietje Pijper (23 jr).Jakob Huizinga was een zoon van
  • landbouwer Geert Huizinga, geboren op 28-03-1859 te Oosterwijtwerd en overleden op 09-04-1946 (86 jr) te Spijk (bg te S.) en
  • Geertruida Burema, geboren op 11-08-1861 te Holwierde en overleden op 20-08-1924 (63 jr) te Spijk (bg te S.).

  Jakob Huizinga was een kleinzoon van

  • Jan (Geerts) Huizinga, geboren op 22-01-1823 te Oosterwijtwerd en overleden op 13-03-1894 (71 jr) te Oosterwijtwerd en
  • Hindrikje Houwerzijl, geboren in 1831 te Holwierde.

  Deze grootvader Jan was een broer van Pieterke Geerts Huizinga (zie 10).

  Jakob was arbeider en is overleden op 30-04-1960 (76 jr) (bg te Oosterwijtwerd).

 

• Vrouw : Grietje Pijper is geboren in op 07-09-1889 te Bierum en overleden in 12-03-1968 (78 jr) (bg te Oosterwijtwerd).

1. Zoon: Geert Huizinga is een maand na hun bruiloft geboren op 24-12-1912 te Bierum en daar een dag later op 25-12-1912 overleden.
2. Dochter: Geertruida (‘Trui’) Huizinga is geboren in 1915 en was gehuwd met Hendrik Niewold (zie 17A). Zij is overleden op 31 januari 2006 (ca. 80 jr). Trui was een leeftijdgenoot van mijn vader Hendrik Stel en mijn oom Willem Stel (zie 1).

14. Fam. Wijchman – Adams. Dorpstraat 28

Het huis bestond uit een ‘Albino’-kruidenierswinkel (aan de zuidkant) en wagenmakerij (aan de noordkant). Vlak naast dit huis staat de woning, waar destijds de fam. Oosting (zie 15) woonde.

• Man: Hinderk Wijchman is geboren op 29-07-1863 te Hoorn (een gehucht bij Wedde in Westerwolde) en gehuwd op 28-04-1904 (35 jr) te Winschoten met Etje Adams (32 jr). Hinderk is overleden op 27-02-1953 (89 jr) (bg te Oosterwijtwerd). Hij was de broer van Maria Wijchman (zie 18A1). Hinderk (een al wat oudere man) was kuiper (“koeper Wiegman”) en wagenmaker. Als hij een houten wiel gereed had, verplaatste hij deze rollend naar de smederij van Jan Siekman (zie 34).
• Vrouw: Etje Adams is geboren op 30-03-1872 te Hoogezand en overleden op 28-12-1933 te Oosterwijtwerd (61 jr) (bg te O.). Zij stond in de winkel.

1.   Dochter: Magdalena Wijchman is geboren op 18-07-1905 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 21-06-1934 (28 jr) te Middelstum met assistent-opzichter Albert Tunnis Arends, geboren op 15-08-1904 te Middelstum. Het jonge paar ging wonen in Uitgeest. Magdalena is overleden op 23-07-1966 (61 jr) te Haarlem (gecr te Velsen). Albert T. is na het overlijden van Magdalena in 1966 hertrouwd. Albert T. is overleden op 01-12-1974 (70 jr) te Winschoten (gecr te Groningen).

2.   Dochter: : Pieterdina Mellina Wijchman is geboren op 14-03-1907 te Oosterwijtwerd. Zij was verpleegster (in 1934: diploma kraamverpleging en in 1936: diploma krankzinnigenverpleging) in het APSAZ (het Algemeen Provinciaal Stads- en Academisch Ziekenhuis, in de Groninger volksmond “tacademisch”, aan de Oostersingel in Groningen (nu het UMCG). Pieterdina M. is overleden op 05-06-1989 (82 jr) te Haren (gecr te Groningen).

Onderstaande foto’s dateren van latere tijd, gelet op het type lantaarnpaal, dat op de foto’s te zien is. Deze straatlantaarns zijn van na de Tweede Wereldoorlog.