Dorpstr. 30 – 40

15. Fam. Oosting – Slagter. Dorpstraat 30

Het huis staat vlak naast het huis, waar destijds de fam. Wijchman (zie 14) woonde.

De ouders van Pieter Oosting (zie hieronder) hebben ook in dit pand gewoond. De ouders van Pieter waren Hindrik Oosting, geboren op 26-01-1844 te Spijk en Hilje Bolsman, geboren op 26-09-1843 te Leermens.  Zij zijn gehuwd op 16-05-1868 (Hindrik en Hilje beiden 24 jr) te ’t Zandt. Vader Hindrik Oosting was (evenals zijn zoon Pieter) schoenmaker.

Hindrik is overleden op 04-10-1929 (85 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O. > grafschrift: ‘Zalig zijn die hongeren en dorsten, Naar de geregtigheid, Want zij zullen verzadigd worden.’ Mat 5:6).
Hilje is overleden op 13-09-1911 (67 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O. > grafschrift: Vol van zorgen, vol van smarten, Was haar leven hier beneden, Tot het den Heer behaagde, Haar van onze zijde weg te nemen, De rijkste troost die zij ons gaf, Is dat Jezus hare Heiland was.’).

Hun kinderen:

1. Dochter: Anna Oosting, geboren op 11-07-1868 te Oosterwijtwerd en overleden op 23-03-1953 (84 jr) te Assen (bg te Leermens) en gehuwd op 05-05-1892 (23 jr) te ’t Zandt met dagloner Egge Bos (22 jr), geboren op 03-03-1870 te Leermens en overleden op 13-11-1948 (78 jr) te Assen (bg te Leermens);
2. Zoon: Pieter Oosting (zie hieronder);
3. Zoon: Winkelier Derk Harmannus Oosting, geboren op 06-05-1877 te Oosterwijtwerd en overleden op 10-02-1944 (66 jr) (bg te ’t Zandt) en gehuwd op 11-05-1910 (33 jr) te ’t Zandt met Zwaantje Jager (26 jr), geboren 06-03-1884 te Oldenzijl en overleden op 04-06-1970 (bg te ’t Zandt);
4. Zoon: Jan Oosting, geboren op 15-01-1883 en overleden op 06-05-1902 (19 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O. > grafschrift: ‘Hij werd in ’t bloeien afgesneden, Voorbeeldig werkzaam, zacht van aard, De ouders missen hem van ’t viertal, De liefling was te goed voor d’ aard, De schulp rust hier in ’t somre graf, De ziel bij God die ’t aanzijn gaf.’).
5. Kind: Op 18-02-1886 werd hun jongste kind (levenloos?) geboren. Hun kind staat in de annalen vermeld als “NN” (Nomen Nescio, d.w.z. naam onbekend) met als overlijdensdatum ook 18-02-1886.

• Man: Pieter Oosting is geboren op 22-04-1870 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 22-05-1914 (44 jr) te ‘t Zandt met Jantje Slagter (41 jr). Pieter was schoenmaker en kapper/scheerbaas. Op zaterdag werd de zaak aan het eind van de dag opgeruimd en ingericht voor het scheren van de mannen van het dorp. Ondertussen werden de nieuwtjes en dorpsschandaaltjes (door)verteld.Pieter luidde elke dag om 12.00 uur de torenklok (zie 24). Overigens: de overige uren werden niet met klokslagen aangegeven. Pieter Oosting had een inwonende knecht (‘Heunig’…?), die vaak namens zijn baas zorgde voor het luiden van de kerkklok.Pieter was ook een van de leiders (zie 17A en 19) van de zondagsschool.Hij is overleden op 30-11-1931 (61 jr) te Oosterwijtwerd (bg te Spijk).
• Vrouw: Jantje Slagter is geboren op 25-10-1872 te Bierum en overleden op 22-05-1954 (81 jr) (bg te Spijk).

16. De zusters Apol. Dorpstraat 32

Volgens mijn vader woonden hier de zusters Apol. De beide zussen Trientje en Bouwina Apol runden hier een kleine kruidenierswinkel. Zij waren dochters van molenaar Jan Apol, geboren te Eenum en Aafje Pauw, geboren te Oosterwijtwerd (zie hieronder). Vader Jan Apol was de zoon van broodbakker/molenaar Johannes (Harmannus) Eikes Apol en Bouwina Jans Boer (zie 33 en 46) en dus de broer van bakker Eiko Johannes Apol (zie 33) en Eltje Johannes Apol(zie 29).

Trientje en Bouwina waren dus nichten van de broers en zusters van de bakkersfamilie uit de jaren 1920-1930 (zie 33).

• De ouders: Tolpachter/molenaar Jan Apol is geboren (26-09-1843) te Eenum en gehuwd op 15-08-1877 (33 jr) te ’t Zandt met Aafje Pauw (28 jr), geboren op 22-09-1848 te Oosterwijtwerd. Jan was voor 1882 tolpachter in Garsthuizen. In 1882 kochten hij en Aafje voor ƒ 4000,– de pel- en roggemolen (met behuizing) in Oosternieland, die zij in 1891 weer verkochten. Aafje groeide op, als dochter van hoofdonderwijzer Jan Pauw, in de toenmalige kosterij (het meestershuis) (zie 31). Zij was het buurmeisje van Jan Apol. Jan en Aafje hadden 5 kinderen:

1. Dochter: Trientje Apol (zie hieronder);
2. Zoon: Johannes Apol, geboren op 20-09-1880 te Oosternieland;
3. Zoon: Jan Apol, geboren op 09-05-1884 te Oosternieland;
4. Zoon: Hendrik Apol is geboren op 17-07-1887 te Oosternieland en overleden op 06-10-1950 (63 jr) te Oosterhoogebrug (bg te Holwierde). Hij is gehuwd op 23-10-1919 (32 jr) te Bierum met Martje Huisman (22 jr), geboren te Holwierde en overleden te Oosterhoogebrug (bg te Holwierde);
5. Dochter: Bouwina Apol (zie hieronder).

Vader Jan Apol is overleden op 27-07-1897 (53 jr) te Spijk. Als Aafje zich in juni 1898 (als weduwe) weer in Oosterwijtwerd vestigt, trekt ze in bij winkelier Derk Star, geboren op 13-12-1818. Aafje wordt in de archieven genoemd als hoofdbewoonster en Derk als commensaal. Waarschijnlijk heeft zij de winkel van Derk overgenomen. Derk is overleden op 04-11-1902. Hierna is Aafje (weduwe Apol) de winkelierster. Aafje is overleden op 01-06-1912 (63 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O.).

Kort voor haar dood zijn de zoons Jan en Johannes geëmigreerd naar Michigan (USA). (Johannes in 1911, kort na Jan). Hendrik en de beide zussen bleven in Nederland.

• Johannes  Apol is gehuwd in 1913 (32 jr) in Kent County (Michigan) met Maria Polderman (29 jr, geboren en overleden te Grand Rapids in Michigan). Johannes is overleden op 28-12-1961 (81 jr) in Michigan (USA). Beiden: bg te Cutlerville bij Grand Rapids (Kent County, Michigan).

• Jan Apol is overleden in december 1969 (85 jr) te Grand Rapids (Kent County, Michigan)

• Zus: Trientje Apol is geboren op 01-01-1878 te ’t Zandt. Ze woonde vanaf december 1889 tijdelijk bij haar grootouders (Pauw – Boerema) in de kosterij (zie 31). Dit i.v.m. de zwangerschap van haar moeder Aafje. In mei 1890 vertrok ze weer naar haar moeder in Oosternieland. Trientje woonde elders, toen haar moeder Aafje zich in 1898 in Oosterwijtwerd vestigde. Vanaf 1900 woonde Trientje opnieuw bij haar moeder, nu dus in het winkelpand in Oosterwijtwerd. Zij was hier naaister. Trientje woonde omstreeks 1920 nog in het winkelpand. Zij is overleden op 11-03-1942 (64 jr) te Groningen.
• Zus: Bouwina Apol is geboren op 28-02-1890 te Uithuizermeeden. Zij woonde omstreeks 1920 nog in het winkelpand. Zij is overleden op 13-04-1974 (84 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O.).

Schuin tegenover hun winkel begint een rondlopende zijweg. Stond hier vroeger een straatlantaarn op de hoek, zoals mijn vader zich dit vaag meent te herinneren, of stond deze lantaarnpaal (ook toen al) voor het huis van de familie Wijchman (zie 14)? (zie 71) De zijweg loopt om het Gasthuis (zie 25) heen.

17 en 18. Diakoniewoningen.

Deze beide panden behoorden rond 1920 aan de Diakonie.
In deze huizen woonden meerdere gezinnen.
Het is niet precies duidelijk wie waar wanneer woonde.

In de jaren van dit overzicht woonden hier de families Niewold (17A), Dijk (17B), Dijkema (18A1), Watsing (18A2), Kiewiet (18B1) en van der Werff (18B2).

17. Fam. Niewold en Fam. Dijk. Dorpstraat 36

Dit pand bestond uit een dubbele woning. De familie Niewold woonde hier (aan de zuidkant) tegelijkertijd met de familie Dijk (aan de noordkant).

17A. Fam. Niewold – Bruggemann.

• Man: Hendrik Niewold is geboren op 21-03-1885 te Marsum. Hij was gehuwd op 09-12-1905 (20 jr) te Appingedam met Geertje Bruggemann (18 jr). Hendrik was veldarbeider. Hij was ook vogelvanger en gebruikte daarvoor ‘wilsterflappen’. Hendrik is overleden op 15-02-1975 (89 jr) (bg te Oosterwijtwerd).
• Vrouw: Geertje Bruggemann is geboren op 07-10-1887 te Uitwierde en overleden op 01-11-1964 (77 jr) (bg te Oosterwijtwerd). Zij was de zus van Eefke Bruggemann (zie 73).

1. Dochter: Diewerke Niewold is geboren op 09-07-1906 te Solwerd en overleden op 08-12-2001 (bg te Leermens). Zij is gehuwd op 18-05-1928 (21 jr) te ’t Zandt met Jan Wildeboer (23 jr), geboren op 15-09-1904 te Godlinze en overleden op 13-05-1997 (bg te Leermens).
2. Zoon: Frans Niewold is geboren op 09-02-1910 te Solwerd en overleden op 06-02-1986 (bijna 76 jr). Hij is gehuwd op 22-06-1935 (25 jr) met Henderika (“Rikie”) Mooi (22 jr), geboren op 11-04-1913 te Oudeschip en overleden op 24-04-1991 (78 jr) (bg te Oosterwijwerd) (zie 25). Frans was evenals zijn vader wilstervanger en jager.
3. Dochter: Kornelia (“Ké”) Niewold, geboren op 08-12-1911 te Jukwerd, is door een ongeval overleden op 29-07-1926 (bg te Oosterwijterd). Ké is – onderweg van Tjamsweer naar Oosterwijtwerd – na de spoorwegovergang, in het open landschap met de fiets van de weg geraakt en in de sloot beland. Ze is verdronken en werd uit het water gehaald door Derk Wolthof, (zie 25). Kornelia was nog maar 14 jr oud. Deze gebeurtenis heeft grote indruk gemaakt in het dorp Oosterwijtwerd.
4. Zoon: Hendrik Niewold is geboren op 21-02-1914 te Oosterwijtwerd en overleden op 15-12-2007 (93 jr) te Appingedam (bg te Oosterwijtwerd). Hij is gehuwd op 05-05-1939 (25 jr) te ’t Zandt met Geertruida Huizinga (24 jr) (zie 13). Hendrik was evenals zijn vader wilstervanger en jager.
   

   Hendrik Niewold en Geertruida Huizinga.                (foto 06-10-1932)

   Hendrik Niewold is op zaterdagmiddag 15-12-2007 overleden, nadat hij met zijn scootmobiel van de weg was geraakt. Dat gebeurde in het open veld in de buurt van Jukwerd (bij Appingedam, waar hij toen woonde). Hij was toen niet meer actief als jager, maar vertoefde nog graag in zijn vroegere jachtgebied, in de driehoek  tussen Oosterwijtwerd, Tjamsweer en Jukwerd.

   

   Hendrik Niewold, de “wilsterflapper”, met een paar lokvogels in zijn handen.

5. Dochter: Grietje Lammerdina Niewold is geboren op 14-02-1921 te Oosterwijtwerd en overleden op 27-07-1973 (52 jr) te Emmeloord (bg te E.).  Zij is gehuwd p 15-05-1942 (21 jr) met Freerk Poort (25 jr), geboren op 26-09-1916 te Godlinze en overleden op 30-11-2000 (84 jr) (bg te Emmeloord).
6. Dochter: Kornelia Niewold is geboren op 05-01-1930 en overleden op 29-07-2006 (76 jr) te Appingedam (bg te Uithuizermeeden). Zij was gehuwd met Albert van Dellen, bg te  Uithuizermeeden.

17 B. Fam. Dijk – Leemborg.

• Man: Jakob Dijk is geboren op 26-06-1886 te Oldehove en gehuwd op 16-05-1908 (21 jr) te Zuidbroek met Koertje Leemborg (21 jr). Jakob was boerenknecht.‘Broeder Dijk’, zoals hij werd genoemd, was een uiterst bedaarde man, zowel in zijn gedrag als in zijn spreken. (“Als ik er vandaag niet kom dan kom ik er morgen wel.” “Elke dag een draadje is een hemdsmouw in ’t jaar.”) Hij was lid van de kerkenraad (zie 24) en deed de zondagsschool (samen met Pieter Oosting (zie 15 en 19)).Jakob is overleden op 08-03-1976 (89 jr) (bg te Appingedam).
• Vrouw: Koertje Leemborg is geboren op 14-02-1887 te Noordbroek en overleden op 16-11-1973 (86 jr) (bg te Appingedam).
  

  Het gezin Dijk: vlnr. zittend: Jakob Dijk, Maria Dijk en Koertje Leemborg, staand: Broer Dijk en Hendrik Dijk

1. Dochter: Maria (“Marie”) Dijk is geboren op 15-04-1910 te Niehove (bij Oldehove). Zij is in 1938 gehuwd met Rudlof Cornelis, geboren te Appingedam. Maria is overleden op 16-06-1982 (72 jr) te Appingedam.
2. Zoon: Deze zoon is op 11-01-1913 levenloos geboren te Oldenhove. Hun zoon staat in de annalen vermeld als “NN” (Nomen Nescio, d.w.z. naam onbekend).
3. Zoon: Hendrik Dijk is geboren op 05-04-1914 geboren te Grijpskerk en gehuwd op 02-04-1935 (20 jr) te Appingedam met Ida Flikkema (22 jr), geboren op 25-08-1912 te Holwierde. Zij zijn verhuisd naar Amerika. Hendrik is overleden op 14-12-1966 (52 jr) te Hamilton in Ontario (Canada). Ida is na het overlijden van Hendrik hertrouwd op 11-11-1983 (71 jr) te Hamilton in Ontario (Canada). Ida is overleden op 09-04-1989 (76 jr) te Hamilton in Ontario (Canada)
4. Zoon: Broer Dijk is geboren op 23-08-1918 te Oosterwijtwerd en overleden op 25-02-2013 (94 jr) te Roden (bg te Appingedam). Hij is gehuwd op 08-05-1941 (22 jr) te Bierum met Jodina Noordhuis (25 jr), geboren op 25-09-1915 te Spijk. Jodina is overleden op 03-11-1996 (81 jr) (bg te Appingedam).

18A. Fam. Dijkema / Fam. Watsing. –
18B. Fam. Kiewiet / Fam. van der Werff.  Dorpstraat 38

Dit pand bestond uit een dubbele woning. De familie Dijkema woonde hier (aan de zuidkant) voor de familie Watsing, terwijl in de andere woning (aan de noordkant) de familie Kiewiet woonde voor de familie Van der Werff. Deze gegevens zijn voor een belangrijk deel afkomstig van Rijmke Watsing (zie inleiding).

18A1. Fam. Dijkema – van Gennep/Hovinga.

• Man: Christiaan Dijkema, geboren op 14-06-1852 te Woltersum en gehuwd op 31-05-1877 (24 jr) te Ten Boer met Roelfien van Gennep (23 jr) en na overlijden van Roelfien gehuwd op 18-05-1889 (36 jr) te Loppersum met Anje Hovinga (27 jr). Christiaan was dienstknecht/dagloner en lid van de kerkenraad (zie 24).Hij is overleden op 01-05-1940 (87 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O.).

 

• Vrouw 1: Roelfien Derks van Gennep is geboren te Hellum. Zij was dienstmeid.Roelfien D. is twee dagen na de geboorte van hun levenloos geboren zoon overleden op 20-12-1887 (33 jr) te Loppersum.

1. Zoon: Eltje Dijkema is geboren op 08-11-1877 te Schildwolde  en is overleden op 29-05-1878 (6 mnd) te Hellum.
2. Dochter: Geertje Dijkema is geboren op 13-05-1879 te Hellum en overleden op 01-01-1953 (73 jr) te Appingedam (bg te Oosterwijtwerd).
3. Dochter: Pouwelina Dijkema is geboren op 01-02-1881 te Hellum en overleden op 22-02-1966 (85 jr) (bg te Opwierde). Zij is gehuwd op 16-01-1909 (27 jr) te Appingedam met Jacob Uil(d)ersma (25 jr), geboren op 15-07-1883 te Siddeburen. Jacob was dagloner. Hij is overleden op 15-12-1935 (52 jr) (bg te Opwierde).
4. Zoon: Derk Dijkema is geboren op 24-02-1883 te Loppersum en overleden op 08-07-1888 (5 jr) te Oosterwijtwerd.
5. Zoon: Eltje Dijkema is geboren op 12-10-1884 te Loppersum en is overleden op 07-12-1884 (bijna 2 mnd) te Loppersum.
6. Zoon: Eltje Dijkema is geboren op 24-11-1885 te Loppersum en gehuwd op 21-05-1910 (24 jr) te Loppersum met Martha de Wilde (20 jr), geboren op 27-01-1890 te Stedum. Eltje was schipper en is overleden op 14-09-1974 (88 jr) te Ten Boer. Martha is overleden op 13-08-1969 (79 jr) te Ten Post.
7. Zoon: Levenloos geboren op 18-12-1887 te Loppersum. Zijn moeder is twee dagen later overleden. (zie hierboven)

• Vrouw 2: Anje Hovinga is geboren te Loppersum. Zij was boerenmeid. Anje is drie dagen na de geboorte van hun levenloos geboren dochter overleden op 22-11-1899 (38 jr) te ’t Zandt.

1. Dochter: Aafke Dijkema is geboren op 20-05-1892 te Oosterwijtwerd en overleden op 24-11-1970 (78 jr) (bg te Wedde).Zij is gehuwd op 13-05-1916 (23 jr) te Appingedam met Derk Stel (29 jr), geboren op 07-02-1887 te Wedde en overleden op 15-01-1942 (54 jr) (bg te Wedde). Derk was wagenmaker. Derk was de zoon van Geert Stel en Maria Wijchman. Maria was de zus van Hinderk Wijchman (zie14).
2. Zoon: Lammert Dijkema is geboren op 27-05-1895 te Oosterwijtwerd en gehuwd op 27-12-1918 (23 jr) te Winsum met Aafke Bakker (21 jr). (zie 75)
3. Dochter: Levenloos geboren op 19-11-1899 te ’t Zandt. Haar moeder is drie dagen later overleden. (zie hierboven)Wij kunnen het ons haast niet meer voorstellen: moeders, die sterven in hun kraambed en kinderen, die als baby overlijden. Daar word je stil van. (zie 10)

18A2. Fam. Watsing – Reinders.

Dit gezin heeft deze woning betrokken na het overlijden van Christiaan Dijkema (zie 18A1).

Hiervoor woonde de familie Watsing in een doorgangshuis elders in het dorp (zie 4).

• Man: Jan Watsing is geboren op 30-01-1902 te Tjamsweer en gehuwd met Anna Frouwina Reinders (zie 36B2). Jan was veldarbeider en is overleden op 15-12-1972 (70 jr) (bg te Oosterwijtwerd).
• Vrouw: Anna Frouwina Reinders is geboren op 01-11-1901 te Leermens. Anna F. is overleden op 03-06-1982 (80 jr) (bg te Oosterwijtwerd) (zie 36B2).

1. Zoon: Rijmke Watsing (zie inleiding) is gehuwd met Annechien (“Gieni”) Pijper, geboren in Spijk. Zij wonen nu (2009) in de voormalige woning van de familie Dijkema, Damsterweg 13. (zie 75)

18B1. Fam. Kiewiet – Papeleur.

• Dit gezin (Johannes Kiewiet – Jakobje Papeleur) is na het gereedkomen van hun nieuwe woning (zie 71) vanhier verhuisd naar de andere kant van het dorp. (zie ook 28) Mijn vader weet nog goed, dat koster “Jans Kiewiet” aanvankelijk tegenover de kerk (zie 24) woonde.

18B2. Fam. van der Werff – Wierenga.

• Man: Gerrit van der Werff is geboren op 31-01-1885 te Zijldijk. Hij is gehuwd op 29-05-1909 (24 jr) te Loppersum met dienstmeid Johanna Wierenga (20 jr). Gerrit was molenaarsknecht. Gerrit is na het overlijden van Johanna hertrouwd met Afina Snijder.
  Hij is overleden op 24-02-1957 (72 jr) te Onderdendam (bg te Oosterwijtwerd). De familie van der Werff-Wierenga woonde hiervoor in het ‘Lang Hoes’ (zie 36). In dit gezin waren (RW) 5 zonen.
• Vrouw 1: Johanna Wierenga is geboren op 08-03-1889 te Wirdum en overleden op 13-06-1954 (65 jr) te Oosterwijtwerd (bg te O.).

1. Zoon: Klaas Pieter van der Werff is geboren ca. 1907 te Oosterwijtwerd. Klaas P. was meubelmaker en is gehuwd op 24-11-1934 te Appingedam met Gebina Bouwes, geboren op 21-10-1913 te Midwolde (bij Leek).
   Zij zijn (RW) geëmigreerd naar Amerika.
2. Zoon: Bernardus Roelf van der Werff is geboren op 24-12-1909 te Wirdum en overleden op 26-03-1975 (65 jr) (bg te Oosterwijtwerd). Hij was veldarbeider en is gehuwd op 07-05-1937 (27 jr) te ’t Zandt met Hilje Maas (25 jr), geboren op 23-04-1912 te Oosterwijtwerd (zie 4A). Bernardus R. is overleden op 26-03-1912 (bg te Oosterwijtwerd).
3. Zoon: Diederik van der Werff is geboren op 06-08-1924. Hij was gehuwd met Niezina Dirkina Folkersma, geboren op 21-08-1930 . Niezina D. was wellicht familie van de familie Folkersma-Westerman (zie 45), die ook in het ‘Lang Hoes’ (zie 36) heeft gewoond. Diederik was fabrieksarbeider en is overleden op 15-01-2000 (75 jr) (bg te Oosterwijtwerd). Niezina D. is overleden op 31-03-1989 (58 jr) (bg te Oosterwijtwerd)
4. Zoon: Piet van der Werff is verhuisd naar de Noordoostpolder.
5. Zoon: Bertus van der Werff is verhuisd naar de Noordoostpolder.

• Vrouw 2: Afina Snijder is geboren 07-09-1891 te Loppersum. Zij was weduwe van turfschipper Lubbert Luit (1882-1939). “Vrachtschipperse” Afina hertrouwde na het overlijden van Gerrit van der Werff op 18-01-1958 te Bedum met schipper/brugwachter Albert Vegter (1890-1960). Afina is overleden op 19-03-1975 (83 jr) (bg te Zuidwolde).